DERLEM, BİLGİSAYAR DESTEKLİ SÖZLÜK BİLİMİ, EŞ DİZİMLİLİK VE OTOMATİK TERİM ÇIKARIMI

Özet

Bilişim teknolojilerinde son yirmi yılda yaşanan gelişmeler dil bilimi çalışma ve uygulamalarını artan bir biçimde etkilemektedir. Bilgisayar destekli dil bilimi, doğal dil işleme (DDİ), derlem dil bilimi gibi görece yeni terimler özellikle metin çözümleme başta olmak üzere dil birimlerinin otomatik belirlenimi, çıkarımı ve bu uygulamalar üzerinden yoruma dayalı çalışmalar için vazgeçilmez nitelikler taşımaktadır.Genel Ağ'da (İnternet) milyonlarca sayısallaşmış metinlerden belgelerden bilgi çıkarımında, arama-sorgulama uygulamalarında terimler önemli göstergeler, ipuçlarıdır. Terimlerin otomatik çıkarımı, elle yapılması mümkün olmayan yığınlarca sayısal metnin kavram çözümünde kullanılan yöntemler arasındadır. Bu bakımdan terime dayalı çözümlemeler yalnızca dil bilgisel çalışmalarda değil örneğin biomedikal uygulamalardan büyük kavram ağaçlarının hazırlanmasına kadar genişleyen bir alanda kullanılmaktadır.Bu çalışmada TÜBİTAK popüler kitaplarından Şaşırtan Varsayım adlı çeviri yayının eş dizimli terimler açısından olasılık-istatistik yöntemler kullanan iki yazılımca çözümlemesi yapılmıştır. Sonuç olarak otuz dokuz eş dizimli birimin terim olarak değerlendirilebilecek adaylar olduğu belirlenmiştir