LEH ÖĞRENCİLERİN TÜRKÇE YAZILI ANLATIMLARININ TUTARLILIK ÖLÇÜTLERİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
Deniz Melanlıoğlu
Anahtar Kelimeler: Yabancılara Türkçe öğretimi, yazma becerisi, metinsellik ölçütleri
Özet
Türkçe öğrenen yabancılar için metin üretiminde yazma, konuşmaya göre dahazorlayıcı bir beceri olarak görülmektedir. Öğrencilerin yazılı materyallerinin metindeğeri taşıması birtakım ölçütlere bağlıdır. Bu ölçütler; bağdaşıklık, tutarlılık,amaçlılık, kabul edilebilirlik, bilgisellik, durumsallık ve metinler arasılıktır. Sıralananölçütlerden bağdaşıklık ve tutarlılık metin düzeyine ilişkinken diğerleri okur temellidir.Bu bağlamda metinsellik ölçütleri de temelde bir metnin en temel işlevi olan iletişimegönderimde bulunmaktadır. Bir metnin iletişim işlevini yerine getirebilmesi için kendiiçinde bağdaşık ve tutarlı olması ön koşuldur. Öğrenciler tarafından oluşturulanyazılı metinlerin de taşıması gereken özelliklerin başında bu iki temel unsur yeralmaktadır. Her bağdaşık yapı, tutarlılık özelliği göstermediği için böyle yapılar,metin olarak nitelenemez. Tutarlılık, bir yapıya metin özelliği kazandıran ana ögeolarak açıklanabilir. Türkçe öğrenen yabancılarca üretilen yazılı metinlerin tutarlılıközelliklerinin bilinmesi, öğrencilerin, bir iletişim birimi olarak yazılı metin üretmebeceri düzeyinin saptanmasını sağlamak, düzey bakımından geride olan öğrencileregerekli desteği vermek bakımından önemlidir. Öğrenci kompozisyonlarınındeğerlendirilmesi noktasında nasıl bir yol izlenmesi gerektiği ya da öğrencileringelişim düzeylerinin ne olduğu konusundaki sorunların ortaya konulmasına ilişkin birçalışmaya rastlanmamıştır. Bu bağlamdan hareketle çalışmanın amacı, öğrencilerinkompozisyonlarında bir yapının metin olarak nitelenmesini sağlayan ölçütlerinbaşında gelen tutarlılığa ne ölçüde dikkat ettiğini belirlemektir. Araştırmanın çalışmagrubunu Leh öğrenciler oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında nitel araştırmanınimkânlarından yararlanılmış ve doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Toplananveriler, içerik analizine göre çözümlenmiştir, öğrencilerin ürettikleri metinlerdenhareketle tutarlılık konusunda yapılması gerekenler bağlamında birtakım önerilerdebulunulmuştur.