Erol SAKALLI

Uşak Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü

Anahtar Kelimeler: İki dillilik, baskın dil, iki dillilik dil profili, Ahıska Türkleri, dilsel uyum.

Özet

Günümüzde on farklı ülkede yaşamlarını devam ettiren Ahıska Türkleri, tarihte yaşanan çeşitli olaylar sebebiyle çeşitli zamanlarda yaşadıkları toprakları terk etmek ve yeni yerlere göç etmek zorunda kalmışlardır. Bu kimi zaman zorunlu, kimi zaman da gönüllü göçler neticesinde de doğal olarak farklı kültürlerle ve farklı dil/lehçelerle karşılaşmışlardır. Farklı kültür ve dil/lehçelere uyum sağlamak zorunda kalan Ahıska Türklerinin bir kısmı ise bugün ABD’de yaşamaktadırlar. On yılı aşkın bir zamandır ABD’de yaşayan Ahıska Türkleri, burada da hem kültürel hem de dilsel olarak yaşama uyum sağlamışlardır. Daha önceki deneyimleri ile zaten birden fazla dile ya da lehçeye hâkim olan Ahıska Türkleri burada da İngilizce öğrenmişler iki dilli/ çok dilli olmuşlardır. Bu çalışmanın amacı ABD’de yaşayan Ahıska Türkleri arasında baskın iki dillilik düzeylerini ölçmektir. Amerika Birleşik Devletleri, Ohio eyaletinde yaşayan 125 Ahıska Türk’ü (nkadın = 42 ve nerkek = 83) bu çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmada verileri elde etmek için İki Dillilik Dil Profili ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında analiz edilmiş ve bulgulara göre eğitim düzeyi, çalışma durumu, yaş, dil kullanımı, dil becerisi ve dil tutumlarının baskın dil konusunda istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar iki dillilik, çok dillilik, baskın dil üzerine mevcut alan yazını çerçevesinde tartışılmış ve Ahıska Türkleri için çeşitli öneriler sunulmuştur.