MESNEVİLERDE “MAHBÛB”UN ANLAM ÇEŞİTLİLİĞİ VE CİNSİYETİ

A. Azmi BİLGİN; Abdulhakim KILINÇ

doi:10.32925/tday.2022.90

A. Azmi BİLGİN^¹, Abdulhakim KILINÇ^²

¹Haliç Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
²Millî Eğitim Bakanlığı

Anahtar Kelimeler: Divan şiiri, mahbup, mesnevi, aşk, müzekker-müennes.

Özet

Temelde sevilen ve sevgili anlamlarına gelen mahbup kelimesinin bir süredir anlam daralmasına tabi tutularak oğlan sevgili, erkek sevgili anlamlarıyla kavramlaştırılmaya hatta terimleştirilmeye çalışıldığı görülmektedir. Bu yaklaşım, mahbup kelimesini divan edebiyatı metinlerinde aynı şekilde ele almakta ve anlamlandırmaktadır. Bu durumun divan edebiyatı metinlerinde ne kadar karşılığı olduğunu anlamak için öncelikle mesnevilerde bir tarama yapılmasına ihtiyaç vardır. Çünkü mesnevilerde mahbup kelimesinin anlamlarını, ismi veya sıfatı olduğu şahsiyetlerin cinsiyetini çoğunlukla kesin olarak tespit etmek mümkündür. Burada aşikârdan müpheme, bilinenden belirsize doğru bir yol izlemek daha isabetli olacaktır. Elde edilen veriler ışığında kelimenin diğer divan edebiyatı metinlerindeki kullanımlarına bakmak daha sağlıklı sonuçlara ulaşılmasını sağlayacaktır. Ayrıca divan şiirinin aşk anlayışı da mahbubu anlamak için elzemdir. Buradan hareket edilerek bu makalede öncelikle divan şiirindeki aşk anlayışına kısaca değinildi. Daha sonra mahbup kelimesinin sözlüklerdeki anlamları verildi. Mahbubun, Arapçada müzekker bir kelime olması da bazı tartışmalara sebep olabilmektedir. Bu sebeple “mahbûb”un Arapça ve Türkçedeki cinsiyeti meselesi ele alındı. Son olarak mahbup kelimesinin mesnevilerdeki kullanımları üzerinde duruldu.

BibTex	`@article{ tday1078, doi = {10.32925/tday.2022.90}, author = {A. Azmi BİLGİN, Abdulhakim KILINÇ}, title = {MESNEVİLERDE “MAHBÛB”UN ANLAM ÇEŞİTLİLİĞİ VE CİNSİYETİ}, journal = {TDAY}, year = {2022}, number = {}, pages = {161-192}, publisher = {Türk Dil Kurumu} }`
RIS	`TY - JOUR AU - A. Azmi BİLGİN, Abdulhakim KILINÇ PY - 2022 TI - MESNEVİLERDE “MAHBÛB”UN ANLAM ÇEŞİTLİLİĞİ VE CİNSİYETİ SP - 161 EP - 192 JO - Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten J2 - TDAY IS - PB - DO - 10.32925/tday.2022.90 ER -`
EndNote	`%0 Journal Article %A A. Azmi BİLGİN, Abdulhakim KILINÇ %T MESNEVİLERDE “MAHBÛB”UN ANLAM ÇEŞİTLİLİĞİ VE CİNSİYETİ %J Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten %D 2022 %N %P 161-192 %R 10.32925/tday.2022.90`
APA	A. Azmi BİLGİN, Abdulhakim KILINÇ (2022). MESNEVİLERDE “MAHBÛB”UN ANLAM ÇEŞİTLİLİĞİ VE CİNSİYETİ. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, (), 161-192. doi:10.32925/tday.2022.90
MLA	A. Azmi BİLGİN, Abdulhakim KILINÇ. "MESNEVİLERDE “MAHBÛB”UN ANLAM ÇEŞİTLİLİĞİ VE CİNSİYETİ" Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, no. , 2022, pp. 161-192. doi:10.32925/tday.2022.90.
Chicago	A. Azmi BİLGİN, Abdulhakim KILINÇ. "MESNEVİLERDE “MAHBÛB”UN ANLAM ÇEŞİTLİLİĞİ VE CİNSİYETİ" Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten no. (2022): 161-192. https://doi.org/10.32925/tday.2022.90.
AMA	A. Azmi BİLGİN, Abdulhakim KILINÇ. MESNEVİLERDE “MAHBÛB”UN ANLAM ÇEŞİTLİLİĞİ VE CİNSİYETİ. TDAY. 2022; (): 161-192. doi:10.32925/tday.2022.90.
Vancouver	A. Azmi BİLGİN, Abdulhakim KILINÇ. MESNEVİLERDE “MAHBÛB”UN ANLAM ÇEŞİTLİLİĞİ VE CİNSİYETİ. TDAY. 2022; (): 161-192. doi:10.32925/tday.2022.90
ISNAD	A. Azmi BİLGİN, Abdulhakim KILINÇ. "MESNEVİLERDE “MAHBÛB”UN ANLAM ÇEŞİTLİLİĞİ VE CİNSİYETİ". Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten (2022): 161-192. https://doi.org/10.32925/tday.2022.90.

MESNEVİLERDE “MAHBÛB”UN ANLAM ÇEŞİTLİLİĞİ VE CİNSİYETİ

Özet

Kaynak Göster